Sẽ không bao giờ

Đây là một trong số những từ đắt giá nhất trong đầu tư. Đầu tư có thể được xem như là một cuộc chiến tâm lý mỗi nhà đầu tư với chính bản thân mình. Trong cuộc chiến ấy những tố chất, tính cách của họ sẽ bộc lộ ra hết. Tính chủ quan và tự tin thái quá là một trong những yếu tố tâm lý ảnh hưởng rất to lớn  đến kết quả đầu tư của các nhà đầu tư. Dưới đây là những dẫn chứng về tác hại của chúng.

Lehman Brothers là ngân hàng đầu tư lớn thứ tư của Mỹ. Ngân hàng có lịch sử lâu đời vì được thành lập vào năm 1850. Tuy nhiên, vào năm 2008, ngân hàng này đã phá sản và gây ra một làn sóng khủng hoảng tài chính toàn cầu. Các ngân hàng và các tổ chức tài chính khác ở Mỹ đối mặt với các khoản nợ khổng lồ không trả được vì dính líu đến ngân hàng Lehman Brothers này. Thị trường tài chính trên toàn thế giới đã giảm giá mạnh, đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái và làm mất hàng triệu việc làm. Nhiều người đã cho rằng Lehman Brothers là ngân hàng đầu tư hàng đầu Hoa Kỳ. Nó rất lớn và “sẽ không bao giờ” phá sản. Tuy nhiên, Sự quản lý lỏng lẻo yếu kém, thị trường tài chính phức tạp và các sản phẩm tài chính phái sinh đã khiến ngân hàng không thể vượt qua những khó khăn về thanh khoản. Sự sụp đổ của Lehman Brothers đã làm rõ vấn đề, không có gì là chắc chắn trong đầu tư và rủi ro luôn tồn tại.

Gần đây hơn, Chuyện ngân hàng Silicon Valley Bank của Mỹ đầu tư quá mức vào trái phiếu và đã phải đóng cửa do khách hàng tới rút tiền hàng loạt. Silicon Valley Bank sụp đổ đã khiến cho những người dân Mỹ kéo đến rút tiền ở tất cả các khách hàng nhỏ ở địa phương. Những ngân hàng mà cũng đầu tư nhiều tiền gửi vào trái phiếu và đang phải chịu các khoản lỗ tạm thời rất lớn. Rõ ràng, việc các ngân hàng đầu tư vào những tài khoản an toàn như trái phiếu thì “sẽ không bao giờ” phải chịu rủi ro phá sản. Nhưng thị trường tài chính luôn đầy những bất ngờ. Fed đã tăng lãi suất quá nhanh làm cho các khoản đầu tư của họ phải chịu lỗ tạm thời quá lớn và rồi mất thanh khoản khi khách hàng kéo tới rút tiền.

Ở thị trường tiền số. Năm 2022 đã chứng kiến không biết bao nhiêu sự kiện mà rất nhiều nhà đầu tư khốn đốn. Những dự án, doanh nghiệp quá lớn, quá uy tín và tưởng như “sẽ không bao giờ” có thể sụp đổ nhưng mà chúng vẫn sụp đổ như thường. Dự án Luna- UST nổi tiếng với hệ sinh thái lớn thứ 3 thị trường tiền số, dự án có hàng loạt quỹ đầu tư lớn và uy tín đã đầu tư hàng chục tỉ đô la. Sàn tiền số đứng thứ ba thế giới FTX của Sam Bankman-Fried. Người được mệnh danh là “Mark Zuckerberg của tiền điện tử” người mà có quan hệ với hàng loạt chính trị gia và những người quản lý đứng đầu bộ máy nhà nước Hoa Kỳ cũng đã sụp đổ. Rồi Quỹ đầu tư hàng đầu và uy tín bậc nhất thị trường tiền số Three Arrows Capital cũng sụp đổ kéo theo các dự án đầu tư lấy lãi như Voyager, Celsius…. Tất cả đều được cho rằng “ sẽ không bao giờ” có thể phá sản. Nhưng rồi cũng đều đã phá sản.

Ở Việt Nam, Hàng loạt các công ty bất động sản lớn và uy tín tưởng chừng như “sẽ không bao giờ” gặp rắc rối liên quan đến nợ nần trái phiếu. Nhưng cuối cùng hàng loạt các tập đoàn đã không có tiền trả nợ cho trái chủ. Nhiều nhà đầu tư trái phiếu của Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát đã lâm vào tình cảnh khốn đốn không biết tiền của mình đi đâu về đâu. Những nhà đầu tư khác, đầu tư vào các trái phiếu của các tập đoàn nhỏ hơn thì phải chịu cảnh cho tập đoàn khất nợ thêm hoặc phải nhận sản phẩm bất động sản để cấn trừ.

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, ông Trịnh Văn Quyết chủ tịch HĐQT của Tập đoàn FLC - một tập đoàn đa ngành hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, khách sạn, du lịch và hàng không. Ông đã từng là người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam với khối tài sản lúc bấy giờ là 2 tỷ USD. Với tiềm lực tài chính và sự nổi tiếng của mình với hàng loạt dự án bất động sản trải dài khắp Việt Nam. Chẳng ai có thể ngờ được rằng, một ngày nào đó ông lại bị vướng vào vòng lao lý. Ai có thể ngờ rằng tất cả khối tài sản và dự án đồ sộ của ông có được đều là do ông vi phạm pháp luật, làm giá cổ phiếu suốt hàng chục năm mà thành.

 Tư tưởng "sẽ không bao giờ" trong đầu tư là một quan điểm chủ quan và thiếu thực tế. Việc đầu tư đòi hỏi sự hiểu biết, kinh nghiệm, nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư. Một khoản đầu tư có thể không thành công trong một thời điểm nhất định, nhưng điều đó không có nghĩa là nó sẽ không thành công trong tương lai hoặc ngược lại một thương vụ ban đầu thành công chưa chắc nó sẽ mãi thành công trong dài hạn. Đầu tư là một hoạt động rủi ro và không đảm bảo. Không ai có thể đoán trước được mọi khả năng xảy ra. Do đó, chúng ta nên học cách đánh giá rủi ro, phân tích dữ liệu và đưa ra quyết định hợp lý trong từng tình huống đầu tư.